VERGİ KAÇIRANLARI İHBAR EDENLERE İKRAMİYE VAR MI?

Sabri ARPAÇ

Gelir ve kazanç elde ettiği halde bu faaliyetlerini hiç beyan etmeyen ya da eksik beyan eden vergiden kaçınan, vergisini peçeleyen ve vergi kaçıranları ihbar edenlere öteden beri ihbar ikramiyesi ödenmektedir.

Vergi ihbarı fiiliyatta çok yaygın olmasına ragmen, ihbar edenlere ihbar ikramiyesi verildiği yaygın olarak bilinmemektedir.  İhbar ve şikayet hatlarının yaygınlaşmaya başladığı 1990’lı yıllardan beri önceleri 189 ve şimdilerde ise 444 0 189 ihbar ve şikayet hattı ALO MALİYE ‘ye ihbar ve şikayetler yapılmaktadır.

Vergi kaçıranları ihbar edenlere İhbar ikramiyesi verildiği konusu vergi kanunları ile düzenlenmediğinden mükellefler ve mükellefler ile ilişkide bulunanlar tarafından bilinmmektedir. Oysa,‘1905 SAYIL MENKUL VE GAYRİMENKUL EMVAL İLE BUNLARIN İNTİFA HAKLARI VE DAİMİ VERGİLERİN MEKTUMATI MUHBİRLERİNE VERİLECEK İKRAMİYE HAKKINDA KANUN’ 1931 yılından beri uygulanmaktadır. 

Konumuz muhbirlere verilecek ikramiye ile ilgili açıklamalar olmadığından ve halen yürürlükte olan ve yeni yürürlüğe girecek olan Vergi Usul Kanunu Tasarı Taslağı’nın yasallaşması ile yürürlükten kalkacak Kanun üzerinde durmayacağız.

Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan Vergi Usul Kanunu Tasarı Taslağı'nda, halen yürürlükte olan anılan Kanun yürürülükten kalkacak ve konu Vergi Usul Kanunu kapsamına alınacaktır. Dolayısiyla da vergi idaresi yetkililerinin, muhasebe ve müşavirlik hizmeti sunanlar ile mükellefler tarafından daha yakından bilinip izlenecektir.

Kanun Tasarını kısaca şöyle özetleyebiliriz:

İkramiye talebiyle ihbarda bulunanlara ihbar ikramiyesi ödenecektir. İhbarın  beyana dayanan vergilerde vergi ziyaına neden olan fiilleri işleyen mükelleflerle bunların işlenişine iştirak eden diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara bildiren muhbire ödenmesi öngörülmektedir.

İhbar ikramiyesi almak isteyenler Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak istemde bulunmalıdırlar. İhbar sözlü olarak yapılıyor ise sözlü ihbarların bir tutanağa bağlanması gerekir.

Muhbirin kimlik bilgileri, kendi izni olmadıkça veya ihbarın niteliği suç oluşturmadıkça açıklanamaz. Ancak, Kanun tasarısının 110 uncu maddesinin dördüncü fıkrasındaki ‘ihbar üzerine yapılan aramada ihbar sabit olmazsa nezdinde arama yapılan kimse muhbirin adını kendisine bildirilmesini isteyebilir ve takdirde idare muhbirin ismini bildirmeye mecburdur.

Serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler ile bunların çalışanlarına hiçbir şekilde ihbar ikramiyesi ödenmez. Vergi mahremiyeti kapsamında sayılanlar ile görevleri nedeniyle öğrendikleri hususları ihbar eden kamu görevlilerine, görevlerinden ayrılmış olsalar dahi ihbar ikramiyesi ödenmez.

Kamuya açık kaynaklardan edinilen bilgiler kullanılarak yapılan ihbarlar, ihbar ikramiyesine konu teşkil etmez.

İhbar ikramiyesine hak kazanılabilmesi için ihbarda yer alan hususlarla ilgili olarak vergi incelemesi yapılması ve ihbar ikramiyesi ödenmesi için düzenlenecek raporda ihbara konu olayla, vergi ziyaı arasında illiyet bağının ortaya konulması gerekir. İhbar ikramiyesi kesinleşen vergi ve ceza üzerinden hesaplanacaktır. Kanun Tasarısı yasalaştığından daha ayrıntılı açıklamalarımız olacaktır.

VERGİ KAÇIRANLARI İHBAR EDENLERE İKRAMİYE VAR MI?